|
Dan 4
Dan 4
Hoogmoed en waanzin, de diagnose en de therapie. De wereld draait om mij Hoogmoed, eigendunk, trots : geen goede eigenschap Bescheidenheid siert de mens
Nee, de wereld draait niet om mij ik geef juist heel veel om mijn vrienden maar: Waarom moet je dan de hele dag door dag appen en twitteren? Dat doe je toch om in het centrum van de belangstelling te staan Die selfies zet je toch op YouTube om bewonderd te worden?
Nee, de wereld draait niet om mij ik sta liever niet op de voorgrond Maar: waarom word je dan zo boos als het eten niet op tijd op tafel staat? En als jij te laat bent moet iedereen daar begrip voor opbrengen.
Nee, de wereld draait niet om mij de kerk, de politiek, de club zijn veel belangrijker. Maar: waarom moet jij dan links en rechts en over de vluchtstrook iedereen voorbij? Dan vind je jezelf toch veel belangrijker dan al die anderen in file?
We zeggen bescheiden te zijn, maar ons doen en laten spreekt een andere taal: trotse selfies, ikzucht, ongeduldige haast allemaal vormen van hoogmoed
De wereld draait niet om mij Maar zijn brief begint Nebukadnezar met ik leidde een zorgeloos bestaan in mijn huis, een weelderig leven in mijn paleis. Dat is niet per se hoogmoed. T zou ook onbezorgde tevredenheid kunnen zijn maar het is wel 3x Ik, mijn, mijn; in 1 zin!
En een jaar later zegt hij: Is Babel niet indrukwekkend, de koningstad die ik door mijn grote macht heb gebouwd tot eer van mijn majesteit? Weer 3x ik, mijn en mijn!
De zorgeloze tevredenheid van een jaar eerder is ongemerkt overgegaan in trotse opschepperij, in hoogmoed hoogmoed die voor de val komt!
Dat zal toch met mij niet gebeuren?
Een droom die hem veel kan leren over zichzelf: wie hij is en waar het met hem nog op uit zal lopen als hij zichzelf niet aanpakt en verandert. Een droom die hem de ogen wil openen voor de hoogmoed in zijn leven.
Een paar dingen vallen op: - het gaat over een boom, eentje maar; niet een heel bos vol Het zou Nebukadnesar aan het denken kunnen zetten: he, zie ik geen andere mensen staan?
> ik vroeg u om een tekening te maken van u zelf hoe staat u daarop? Alleen? of jezelf hand in hand met je partner, je kinderen, je klas, je collega’s, je elftal Ik hoop het laatste: je leeft toch niet alleen?
En wat ook opvalt: die boom staat daar fier en trots, - niets te zien van de bodem die hem draagt - geen spoor van de wolken die hem beregenen - de zon die hem doet groeien, ook al niet in beeld Ooit zo’n boom gezien? Dat is toch niet realistisch? Voelt Nebukadnesar voelt zich dan totaal onafhankelijk: Geen God die hem draagt, en voedt en alles geeft: kracht, gezondheid, macht en succes.
> Kijk nog eens even naar die tekening van jezelf: staan daar dingen op die jou dragen waar jij afhankelijk van bent? Zon en lucht, de natuur, je gezondheid, je talenten alles wat God je geeft Of ben je dat in de loop van de jaren vergeten? En wat ook opvalt: ziet het zichzelf als een weldadige boom in de takken nestelen de vogels de bladeren bieden schaduw aan de dieren van het veld en mensen plukken er de vruchten van Meent Nebukadnesar dat nou echt: dat iedereen blij met hem moet zijn omdat hij welvaart en geluk brengt voor alle mensen op de hele wereld.
> En jouw tekening? hoe groot heb jij jezelf gemaakt? Ben jij onmisbaar voor je omgeving? Een overspannen predikant vroegen ze eens: zijt gij het die komen zou, of hebben wij een ander te verwachten?
Dat gebeurt nog wel eens. Soms vertellen mensen dat ze een droom hadden die hun even in de spiegel liet kijken. Maar vaker krijgen we andere waarschuwingen: Je man, je vrouw klaagt: «sinds die nieuwe baan, heb je helemaal geen tijd meer voor me» Of problemen:slapeloze nachten Of ruzies met je collega’s: een kort lontje Dat zou ook een seintje kunnen zijn dat je veel te veel hooi op de vork neemt dat je jezelf veel te belangrijk vindt
Daniël is als de huisarts die een slechte uitslag heeft te brengen Met verdriet in zijn stem komt hij met de diagnose majesteit, wat die droom betekent... ik zou willen dat het voor uw vijanden was Zo doe je dat...met de nodige schroom Heel anders dan Jona: die de bewoners van Nineve de wacht aanzegt en zich al verheugt op de ondergang van de stad en boos wordt als de bevolking zich bekeert en de straf niet doorgaat.
Daniël waarschuwt dat het nog niet te laat is Het doemscenario hoeft niet uit te komen Dat is zelfs de bedoeling Dat betekent ook: Er hangt ons niet een noodlot boven het hoofd God waarschuwt in de hoop op verandering Dat Nebukadnesar geneest van «ik, mijn, mijn» Dat wij van de hoogmoed afkomen
De therapie doet Daniël erbij - wees vrijgevig en ontferm je over de armen Als je rijk bent, weet dan dat je het van God hebt hij heeft het je toevertrouwd om van te delen met de mensen om je heen. Nee: niet alleen je gezin, je familie, je vrienden dat is gewoon eigen, nog te dichtbij. Maak de kring groter: deel ook met wie niet bij je horen: help de armen met je geld biedt vervoer aan voor wie geen auto hebben help de vluchtelingen met taalles maak tijd voor wie zich eenzaam voelt
Dat is de therapie voor de hoogmoed. Zo doorbreek ik heel letterlijk het idee dat de wereld om mijzelf draait zo leg ik weer de verbinding met de mensen om mij heen Dat is nodig. Daar blijf ik mens bij.
tevreden, trots: is dit niet het Babel dat ik door mijn grote macht heb gebouwd tot eer van mijn majesteit? Eerlijk is eerlijk: Het was ook een indrukwekkende stad geworden: De hangende tuinen horen bij de wereldwonderen van die tijd. Maar wat een hoogmoed: Zelfs op elke steen van de huizen, muren en poorten staat de naam «Nebakuadnesar»
God had gewaarschuwd met een droom Daniël had de uitweg gewezen Maar de koning had er niets op gedaan. Dat blijft niet zonder gevolgen. Hij krijgt het loon van de hoogmoed: Hij had zich steeds meer losgemaakt van de mensen > Nu wordt hij verstoten door de mensen Hij had zich steeds meer geïsoleerd van God > Nu laat God hem los.
Hoe vaak bent u al gewaarschuwd door dromen, je partner, door slapeloze nachten Hoe vaak heb jij al die waarschuwingen in de wind geslagen? Er komt een moment dat het te laat is Er komt een moment, dan krijg je wat je over jezelf hebt afgeroepen: dan wil het met je huwelijk echt niet meer dan zit je overspannen thuis
Nebukadnesar die zichzelf een supermens vond is op het laatst meer dier dan mens. Hoogmoed en waanzin liggen vlak bij elkaar. We herinneren ons de oorlog Duitsers zagen zichzelf als de Ubermensch... maar ze gedroegen zich als beesten. We kunnen ook gerust aan vandaag denken: Er zit veel hoogmoed in onze cultuur met de waanzin die erbij hoort:
We geven miljarden uit aan ruimtevaart terwijl miljoenen mensen sterven van de honger!
We willen ons leven verdedigen en daarom hebben we wapens en legers die de mensheid compleet kunnen uitroeien
Hoogmoed en waanzin tegelijk. Hoe lang zal dat nog goed gaan?
E Dit is het einde niet. Na 7 jaar, dat is: op Gods tijd - na 7 jaar is de trots van de koning gebroken. Voor het eerst van zijn leven beseft hij zijn grote eenzaamheid En hij snakt naar verbinding met God En hij verlangt naar leven verbonden met mensen
«ik mijn mijn» hij kan het niet meer over zijn lippen krijgen. Hij zegt zelfs helemaal niets meer Enkel nog de blik omhoog, naar de hemel
Maar dat weinige is genoeg. De blik van jezelf af, naar buiten, om hoog naar God en naar de mensen. Het verlangen verbonden te zijn zit er altijd nog in. Al die jaren van hoogmoed hebben dat niet uitgewist!
Dat is goed nieuws! Wat we ook van ons leven gemaakt hebben op de bodem van onze ziel is en blijft altijd deze aanleg. Zo zijn we gemaakt: aangelegd op leven met God en met elkaar. Dat gaat er nooit uit.
De blik omhoog, naar de hemel. Sursum corda, zeggen we in de kerk verheft uw harten in de hemelen waar Christus is Breng jezelf te binnen hoe in Jezus de liefde van God tot het uiterste is gegaan tot in de dood aan het kruis. Twijfel niet eraan dat die grote liefde van God ook naar jou uitgaat. Pak die uitgestoken hand.
Het lijkt een kleinigheid, en dat is het ook Maar zolang we hoogmoedig zijn is, is het een hele stap Zoveel als een statement Je zegt daarmee: O God, kom weer in mijn leven. En met dat drupje geloof komt de verbinding weer tot stand. En komt het allemaal weer op gang: verbondenheid, vriendschap, aandacht en zorg, liefde en dienst.
Een kleine stap. Maar je moet het wel doen. Anders blijf je in trots en hoogmoed gevangen.
Met een woord van de Heer: Wie zichzelf verhoogt zal vernederd worden Wie zichzelf vernedert, zal verhoogd worden AMEN | ||
| terug | ||