Luc 15: 11-32 Luc 15: 11-32
tekst: Blijf u inspannen voor uw redding, en doe dat in diep ontzag voor God, 13want het is God die zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt, omdat het Hem behaagt. (Filip 2: 12b-13)


A         Ik herinner me een vrouw
haar leven lang in een klein dorpje.
Geen auto, nooit op vakantie.
Het enige uitje: 1 x in de week naar de markt in het stadje verderop.
Ze was al in de 70…en toen werd ze ziek
De huisarts stuurde haar voor onderzoek naar Groningen:
naar het Academisch Ziekenhuis…een immens complex
ze voelde zich er zo verloren
De dokters konden eigenlijk niet eens wat ernstigs vinden
maar zij werd al zieker en zieker:
Wat bleek: ziek van de heimwee…ze wilde zo graag naar huis.
Zelden heb ik gezien die er zo ellendig aan toe was.


Ellende komt van uit-landig zijn
Betekent: niet meer thuis zijn
je hebt je vaderstad, je moederhuis verlaten:
Bent op een plek waar je de weg niet weet
de mensen spreken een ander dialect
Er zijn andere gewoontes…jij valt op…en dat wil je helemaal niet.
je bent er niet op je gemak zoals je thuis was.
Voelt je alleen, onzeker, ellendig


Daarvoor hoef je niet letterlijk naar een andere plaats te gaan.
Ellendig zo kun je je ook voelen
bij spanningen in je gezin of met je collega's:
dan kom je jezelf wel tegen: ik ook altijd met m'n grote mond...


Of opeens gaan je ogen open voor het oppervlakkige van je bestaan:
tot nu toe was het niet veel meer dan carriere maken,
verhuizen en behang plakken.


Of het gaat op eens door je heen:
ik leef nu wel, maar er komt een dag, dat ik sterven moet.
Ik ben er helemaal niet klaar voor.


Of je raakt als de jongste zoon in de goot
en kijkt achterom: wat een bende!


Jrzus vertelt dat de dingen weer goed kunnen komen
dat er oplossingen zijn: bij God.



B       De gelijkenis begint ermee
dat de vader laat zijn jongste zoon gaan.
Zonder verwijten of geruzie….geeft hem zijn deel.


En werkt er zelfs aan mee ! dat zijn zoon in de goot belandt
Zo laat God ons de vrijheid,
ook als we die helemaal verkeerd gebruiken. Huiveringwekkend.
Hij wil mensen die Hem vrijwillig, uit liefde, toegewijd dienen.
Zo heeft Hij ons gemaakt.
Niet voorgeprogrammeerd, maar als mensen die ook anders kunnen.


Maar denk nou niet dat het God niets uit maakt.
Alsof hij bij zichzelf denkt: dan moet je het zelf maar weten
Zoiets horen wij de vader uit de gelijkenis niet zeggen.
Integendeel: met pijn in zijn hart ziet hij de jongste gaan.
Geen moment is hij uit zijn gedachten.
Elke dag staat hij op de uitkijk: of zijn zoon misschien terug komt.
Dat is het beeld dat Jezus ons van God geeft.


De jongste zoon wil niet bij zijn vader blijven.
Ik ga hier dood zegt hij bij zichzelf.
Hij zoekt het leven en het geluk heel ergens anders
Is vooral bezig zelf aan zijn trekken te komen:
feesten, drank en vrouwen, plezier, genieten


Niet dat vrijen niet fijn en goed zou zijn
of dat een glas bier zo verkeerd is
De bijbel vertelt keer op keer:
dat hoort allemaal bij het goede leven
maar! geen maat kunnen houden: een leven van overdaad
liefde niet meer laten zijn dan het uitleven van je lusten
de een na de ander, daar rust geen zegen op:
Als het geld op is, is de jongste zoon zijn vrienden en alles kwijt.


Nu zegt hij het weer: ik ga hier dood
De jongste zoon bewerkt zijn ondergang, ipv zijn behoud.


C       Blijf u inspannen voor uw redding....
Op het eerste gezicht lijkt het dat de oudste zoon het beter doet.
Hij kiest ervoor thuis te blijven bij zijn vader
doet al het werk op de boerderij.
Maar hij wordt me straks op zijn nummer gezet!
Dat is raar: Als er iemand een terechtwijzing zou verdienen
dan niet de oudste, maar de jongste.


Je behoudenis bewerken is blijkbaar
nog wat anders dan "de goede dingen doen"
Je kunt helemaal volgens het boekje leven:
- niet schelden of roddelen
- netjes je belasting betalen
- je afval in de goede container stoppen
- voor je buren het gras maaien
Je kunt dat allemaal doen en dat moet ook
Maar als het niet van harte gebeurt…maar uit plicht
om van het gezeur af te zijn
dan is het niets: zonder de liefde is het niets.


In die valkuil is de oudste zoon getrapt
Het komt eruit als de vader de jongste zoon liefdevol ontvangt
Dan reageert hij verontwaardigd: die zoon van u…
Niet meer: mijn broertje…maar “die zoon van u”


Die heimelijke hoogmoed zit in de Farizeeen
die het niet hebben kunnen dat rondom Jezus
hoeren en tollenaars vergeving krijgen toegesproken
redding en behoud van hun leven vinden: een nieuw begin.


Die houding zit in ons vandaag
als je neerkijkt op die man met zijn verleden,
die helemaal klem zit, tot God bidt en de kerk opzoekt
dat ze hem nou helpen met een huis en werk, en ik moet op de wachtlijst.


Als ik afgunstig ben op die veelbesproken vrouw,
die in het ziekenhuis terecht komt
die in haar angst God zoekt en warempel beter wordt,
en voor mij kunnen de dokters niets meer doen.


Als ik bij mezelf denk:
dat die en die nog in de kerk komen,
ik snap niet wat ze hier zoeken.
Maar God? Hij is blij, zo blij!
wanneer zijn mensenkinderen Hem weer zoeken en weer vinden.



D       Blijf u inspannen voor uw redding,
God is het ie zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt

Gods werk en ons eigen werk...
Het een sluit het ander niet uit.


Aan de jongste zoon kunnen we zien, hoe dat samen gaat.
Hij is in een hopeloze situatie belandt: klem.
En dan besluit hij terug te keren naar zijn vader.
Hij heeft heel wat uit te leggen
Heel wat om vergeving voor te vragen.
Toch gaat hij...Hij herinnert zich vroeger:
de liefde, de zorg van zijn vader
Hij voelt ahw de speurende blik van zijn vader in de rug.
En dan durft hij er werk van te maken.


Het is zijn terugkeer, maar in wezen
is het zijn vader die hem zover brengt.
God is het die en het willen en het werken in u werkt


Soms vertellen mensen van een moeilijke tijd in hun leven
Ze hebben hun man of vrouw verloren
En vanaf die dag is niets meer vertrouwd: ellende
En dan zeggen mensen soms
als ik m’n geloof niet had…God helpt me
Anderen zeggen: dominee, eerlijk gezegd:
van God merk ik maar weinig
Ik moet het allemaal zelf doen


Ze hebben allebei gelijk: het is zoals Paulus hier zegt:
dat je beseft dat het leven door gaat…
dat jij verder moet…verder mag…dat komt van God
Maar ook: je moet het allemaal zelf doen…natuurlijk…
jij moet je verlies nemen…met je gemis leren leven…


Zo is het ook met je strijd tegen het verkeerde in je zelf
onverschilligheid, gemakzucht, foute humor
daar moet je zelf tegen vechten
Maar dat je dat wilt…en dat probeert…dat komt van God


En zo is het met je inzet voor het goede
de liefde voor je gezin
je inzet voor je vrienden
wat van de kerk maken
dat moet je zelf doen…Blijf je inspannen voor je redding, bewerk je behoud
Maar dat je het wilt, dat is omdat God je heeft aangesproken
Het is zijn inspiratie, zijn kracht.
God is het die zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt



E     Bewerkt uw behouden "met vrees en beven" zegt Paulus erbij:
Hoe veelbelovend Jezus ook van God gesproken heeft,
het gaat ondertussen wel om de Eeuwige
die hemel en aarde geschapen heeft
Wat hebben wij kleine mensjes bij hem in te brengen?


En is de meeste van onze ellende niet onze eigen schuld?
Ruzies, verslaving aan drank of drugs, egoisme
de meeste ellende doen we elkaar en onszelf aan
omdat we van God en zijn geboden niet willen weten.
Waarom zou de heilige God ons helpen?


Toch wil Hij dat. Niet omdat wij zo goed zijn.
maar omdat Hij zo goed s
Hij wil redden '
omdat het Hem behaagt'
De jongste zoon had dat beter door dan de oudste
die dacht met God iets te verrekenen te hebben.


Met vrees en beven keert de jongste zoon terug.
En wat valt het dan mee!
Zijn vader komt hem al tegemoet, hij rent zelfs, en sluit hem in zijn armen.


En ook al zo verrassend: hoe het dan verder gaat
De jonste zoon belijdt zijn schulden
Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en voor u...
Maar dan is het al genoeg:
wat hij verder nog wilde zeggen:
"Ik ben niet meer waard uw zoon te heten,...
hij krijgt de kans niet eens om het uit te spreken:
ipv daarvan: nieuwe kleren, een ring, schoenen, feest
wie zichzelf vernedert wordt verhoogd.
God wil veel liever in zijn armen sluiten, dan verstoten
wil liever vergeven, dan veroordelen
wil het allerliefst: al zijn mensenkinderen thuis halen.


Jezus geeft een verrassend beeld van God:
Een Vader op de uitkijk…
turend waar wij blijven…
of wij al opstaan om naar huis terug te komen.
Wees maar zo brutaal als de jongste zoon
Beter: wees maar zo vrijmoedig.
Hoe ellendig, hoe verdwaald we ook kunnen zijn
er is een weg terug.
Wie het geloven staan op om hun behoud te bewerken


God is het die en het willen en het doen in ons bewerkt. AMEN
 
terug