1 Sam 24 1 Sam 24
David krijgt Saul op een presenteerblaadje aangeboden. Toch grijpt hij zijn kans niet. Over integriteit en de combinatie CDA en PVV.


A      groet
Als mensen willen we graag gelukkig zijn.
Een baan, een huis, een lieve man of vrouw, gezondheid
er staat van alles op ons verlanglijstje.
We zijn zoekers naar zin en geluk
Zo zijn we gemaakt en zo is het goed.


De vraag is wel: hoe je dat probeert voor elkaar te krijgen.
Deze week zijn de notarissen in het nieuws.
Zij vertellen dat het steeds vaker gebeurt
dat mensen op hoge leeftijd
hun testament laten veranderen
of hun geldzaken uit handen geven.
Soms is dat nodig, dan kunnen ze dat echt zelf niet meer.
Maar het is ook wel eens helemaal niet nodig.
Dan worden ze onder druk gezet van hun kinderen.
Die kinderen hebben misschien geldzorgen
en kunnen niet goed wachten op het einde
op de erfenis.
En wat zien zij als de oplossing?
Je zegt dat je ouders handelingsonbekwaam zijn
en dat de geldzaken voortaan via jouw verlopen.
Voortaan beschik jij over de bankrekening van je ouders.
Een buitenkansje om je eigen geluk te vergroten
En je vader, je moeder, ach die hebben er toch geen last van.


Ander voorbeeldje: uit de film Borgen
Waar Brigitte premier is van Denemarken
Maar het werk slokt haar steeds meer op.
Ze is bijna niet meer thuis.
En als ze thuis is, nog met haar werk bezig.
Dat kan niet goed gaan.
Spanningen in haar huwelijk.
Ze praten er wel over, maar er verandert niets.
Tenslotte heeft zij alle krediet verspeelt.
Haar man gaat man bij haar weg.
Heel begrijpelijk: hij moest teveel offers brengen.
Al gauw heeft hij een vriendin bij wie hij wel intimiteit vindt.
En hij heeft toch ook recht op een beetje geluk?
En wie doet hij er nu kwaad mee?

Een buitenkansje.


Of een voorbeeld uit de politiek
Want t gaat vandaag over koningen en koninkrijken
over macht en invloed
Een paar jaar terug staat het CDA bijna buitenspel.
Dan is er de kans om met de PVV in zee te gaan
de partij van eigen volk eerst
en van gebrek aan respect voor moslims.
Een buitenkansje om toch aan de macht te komen.
Politiek is compromissen sluiten
Of ging er zoveel water bij de wijn
dat het nergens meer naar smaakte?


Hoe realiseer je je geluk?
Is geluk gewoon geluk hebben? wachten tot het je toe-valt
Of moet je je geluk een handje helpen
Moet je de kansen grijpen
Is elk buitenkansje wel een kans die God je geeft?




B      David zoekt ook het geluk, voor zichzelf, voor zijn volk.
Hij zal de nieuwe koning worden over het volk Israel.
Samuël de profeet had hem dat laten weten
En hem ook al als koning gezalfd.
Maar nog is koning Saul aan de macht.
En die is niet van plan zonder slag of stoot plaats te maken voor David.


Dan als er weer eens strijd is
tussen de legers van Saul en David
gebeurt er iets bijzonders.
Of eigenlijk iets heel gewoons:
want koning, keizer, admiraal...
Saul heeft hoge nood.

Hij zoekt een stil plekje op in een van de grotten.
Gaat op de grond zitten om zijn behoefte te doen.


Dat is toch wel typisch de bijbel:
Daarin zijn de grootste koningen ook maar gewoon mensen,

geen halve goden, supersterren
maar mensen als u en ik die ook eten en drinken moeten
die ook slaap nodig hebben
en naar het toilet gaan.


Juist in die grot hadden David en zijn soldaten zich verscholen
Dat is toevallig
Dat is zo toevallig, dat het geen toe-val meer is.
En wat zeggen die mannen:
Dit heeft God zo geleid
Hij geeft je Saul op een presenteerblaadje
Maak hem af en wordt koning in zijn plaats
Toe dan, grijp je kans!
Als je het nu niet doet, wanneer dan?


Ja, wanneer dan?
Hoe lang zal de strijd nog doorgaan
als hij Saul laat lopen
Of moet hij wachten tot God zelf ingrijpt
en Saul een ongeluk krijgt
of een hartinfarct?


Bij alle andere dingen in het leven
is het toch ook zo
dat God voor zijn plannen mensen inschakelt?
Als er honger is, moeten wij toch een voedselbank opzetten?
Als er eenzaamheid, moeten wij toch naar elkaar omzien
Als ik voor een examen zit, moet ik toch mijn huiswerk maken?
Dan kan ik toch niet niets doen, en alles aan God overlaten?
Het is toch bidden EN werken?
Wij hebben toch ook zelf een verantwoordelijkheid
Wij moeten toch handen en voeten voor God zijn?
Zou het dan nu opeens anders zijn?



Toe dan, David, grijp je kans
Dit heeft zo moeten zijn.
Dit is Gods wil en bedoeling.


C      We snappen wel
hoe de mannen van David redeneren:
zij kijken naar wat er gebeurt, naar de omstandigheden:
Saul in zijn eentje, nietsvermoedend, machteloos
En daaruit leiden ze de wil van God af:
Dit is het moment dat de Heer je vijand aan je uitlevert

Als het toch eens zo gemakkelijk was!
Maar Gods wil en de omstandigheden....
dat ligt nog niet zo eenvoudig!
Als je niet oppast laat je de omstandigheden buikspreken.


Dat gebeurde na de eerste wereldoorlog
Duitsland had verloren, was geweldig vernederd
En vele christenen gingen bidden voor het herstel van land en volk.
Toen kwam Hitler aan de macht. 1933
Velen zagen dat als gebedsverhoring.
Nu zou het weer goed komen.
Duitslands uur is Gods uur.
En zonder problemen gingen velen voor Hitler het leger in.


Er was maar een kleine groep christenen
die zeiden dat je zo Gods wil niet op het spoor komt
Daarvoor moest je naar de bijbel luisteren, naar Jezus.
Hij is het ene woord van God.


Die kleine groep ging tegen de tijdgeest in
Die grote groep waaide met de wind mee.


Die kleine groep wist: Hitler kan niet Gods wil zijn
Die grote groep zei: Gott mit uns


Davids mannen laten de omstandigheden ook buikspreken.
Ze leiden eruit af, wat ze zelf zo graag willen:
Saul weg, hun David aan de macht.
Nu ruiken ze hun kans
Ze weten die zelfs in vrome woorden in te pakken
David doet het niet.
Hij is een man van principes


Hij weet van God en zijn woord.
Hij houdt zijn rug recht
Ik zal het geluk niet een handje helpen.
Want Sauldat is Gods gezalfde...
Door God in het ambt van koning geroepen en gesteld.
Alleen God mag dat van hem afnemen.


En hij spaart Saul het leven en roept hem toe:
jij hebt aan mij geen vijand...
ik ben niet uit op je leven...
Zo geeft hij Saul de kans om tot inkeer te komen
zijn woede en afgunst en vijandschap te laten varen.
Zo geeft hij Saul de kans om zijn koningschap af te leggen.
Hij hoeft zich niet dood te vechten...


Heb je vijanden lief, zei later die verre zoon van David: Jezus.
David, Jezus...dat is Messiaans...Zij verstaan Gods wil
En ze laten zich niet van de wijs brengen
door de zgn. buitenkansjes.
Ze zijn principiëel, niet opportunistisch.




D      Bij dat principiële hoort ook dat je geduld moet hebben.
Dat je moet wachten
David moet wachten tot Saul van het toneel verdwijnt.


En dát is het wat het voor ons zo moeilijk maakt.
Wij zijn ongeduldig.
Wij willen gelukkig worden. Genieten. Aan je trekken komen.
Het liefst zo snel mogelijk.
En die honger maakt ons gretig
Dan zien we overal kansen en gelegenheden
om het geluk een handje te helpen.
En onze principes zijn we even vergeten:
en kinderen sjoemelen met een testament
en de man van Birgitte heeft een vriendin
en het CDA kon opeens met de PVV een regering vormen


David doet het niet.
Hij laat het aan God over wanneer het zover is
Hij heeft vertrouwen, hij heeft geduld.


Misschien heeft hij gedacht
aan Abraham die bij Sara maar geen zoon kreeg
en tenslotte bij zijn slavin Hagar een kind verwekte: Ismaël.
Wat een problemen leverde dat op.
Dat krijg je als God voor de voeten loopt.


Misschien heeft hij gedacht
aan Jakob die zich ooit voor Ezau uitgeeft
en zich door Izaäk als eerste laat zegenen
Wat een ellende kwam daar van.
Dat krijg je als je meent God een handje te moeten helpen.


Misschien heeft hij ook wel gedacht aan zichzelf:
op een dag ben ik van dit volk koning
als ik niet heel princiëel ben
als ik geen ontzag heb voor Saul
door God tot koning gezalfd.
Dan heeft straks ook niemand ontzag voor mij.
Voortdurend zullen er mensen zijn
die mij in de gaten houden
en hun kans afwachten.


Als ik nu niet heel principiëel ben
dan heb ik een signaal afgegeven
dat principes alleen maar mooie woorden zijn
Dat je waarden en normen
gerust overboord kunt zetten, als het jou zo uitkomt.


Stel je voor buren zo met elkaar omgaan
en kinderen, en collega's op het werk
Met alleen maar oog voor de kansjes
Alleen maar uit op hun eigen voordeel
Dat wordt een samenleving van wantrouwen, afgunst, list en bedrog.


Om een samenleving op te bouwen moet je principes hebben,
heilige waarden en normen
die de saamhorigheid bevorderen.
Opportunisme ondermijnt de fundamenten van onze wereld.
Dan wordt deze wereld nooit het koninkrijk van God.


E       Saul moet van het toneel verdwijnen
Maar David zal niet de hand aan hem slaan.
Hij laat Saul koning zijn.
Hij brengt het geduld op te wachten tot het zijn tijd is.
Hij neemt niet de korte weg,
de weg van de buitenkansjes
de weg van het opportunisme
Hij gaat de lange weg,
de weg van trouw aan God en zijn gebod


Dat wachten van David is niet het wachten
zoals je in een bushokje op de bus kunt staan:
met de armen over elkaar.


Wachten betekent: het conflict blijft
de strijd gaat door,
alleen: niet alle middelen zijn geoorloofd.
Wachten betekent: bezig blijven met het goede:
vrede en recht in het land
samen met Saul er uit zien te komen.


Wachten is niet de armen over elkaar.
Ook voor ons niet.
Als je geld zorgen hebt
kun je niet met een smoesje
je ouders handelingsonbekwaam laten verklaren.
Moet je dan maar niets doen
wachten tot de deurwaarder komt?
Nee: er zijn altijd andere manieren

tot en met schuldhulpverlening aan toe.


Als je huwelijk niet lekker loopt
zul je niet intimiteit bij een ander zoeken
Moet je dan maar niets doen?
Nee: je maar je kunt wel meer tijd voor elkaar maken

Meer praten...
weer met elkaar leren praten
Want bijna altijd gaat het daarom mis:
Dat je uit elkaar groeit...
niet meer praat van hart tot hart
Dat maakt ongelukkig.
Dat maakt je vatbaar voor een ander.


Afzien van instant succes en geluk
Afzien van buitenkansjes
Betekent volop aan de slag
met de middelen en kansen die er wel zijn.


Door het geloof heeft David kunnen wachten en afzien.
In het vertrouwen dat in het verborgene God zijn werk doet
In de hoop dat Saul op een dag van het toneel zal verdwijnen
Die opstelling: daar hangt wel een prijskaartje aan:
Het is een lijdensweg
Straks moet hij vluchten voor Saul.
Morgen duikt hij onder bij de Filistijnen.
Maar wie opportunistisch zijn kansen grijpt
en zichzelf verhoogt, zal vernederd worden
Maar wie zichzelf vernederd...trouw is aan God
die zal verhoogd worden.




F       Wij willen het goed hebben en ons gelukkig voelen
Wij hebben allerlei dromen en idealen
Zo zitten we in elkaar.
Wij streven naar geluk.
En we zijn gehaast.
We willen het hier en nu.
Want het leven is maar zo voorbij.
We willen liever niet wachten.
Daarom zijn de buitenkansjes zo aantrekkelijk.

Maar juist de weg binnendoor
de weg van list en bedrog
de weg van ontrouw aan God en zijn geboed
brengt ons niet het geluk.
Zo zit de wereld niet in elkaar.
Opportunisme brengt het leven in de war.


De Messias, de koning die God ons geven wil
gaat de lange weg van wachten, van geduld
van afzien, van verdragen en verduren.
David laat het al zien.
En nog duidelijker wordt het door Jezus.
Ik zal je koning maken,
zegt de duivel in het begin
aanbidt mij en ik zal je alle macht geven.
Een buitenkansje.

Maar Jezus wil de mensen
niet met wapens en geweld voor zich innemen.
Want geloof laat zich niet opleggen
Hoop en liefde laten zich niet afdwingen.


Hij is een man van principes.
Hij wil onze harten.
Daar is hij op uit. Zijn leven lang.

Daar zet hij zich voor in
met geen andere middelen dan
de kracht van zijn woord
het betoon van zijn liefde
het offer van zijn leven.


Hij is de lange weg gegaan.
En op het eind van het evangelie horen we hem zeggen:
Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde

Ik ben me u tot aan het einde der wereld.


Daarom spreekt hij ons aan.
Nu weten wij:
de lange weg lijkt een omweg
maar er is geen andere weg naar het geluk
het weggetje binnendoor loopt op niets uit.


Daarom zullen we als David en als Jezus
ons best doen voor vrede en geluk
van elkaar veel verdragen en vergeven
voor elkaar veel moeite doen
en dienen en delen
Zo is hij onze Koning...
zo verhaasten wij de komst van zijn Rijk
AMEN
 
terug