2 Sam 11 2 Sam 11

A  David en Batseba

geen mooie geschiedenis die de bijbel ons vertelt.

overspel, leugens, moord

Dat zijn erge dingen.

Eigenlijk is het heel bijzonder

dat de bijbel deze dingen over koning David vertelt

de koning die Israel groot heeft gemaakt

die vijandelijke legers versloeg

die het volk in vrede deed leven

De koning van 'de gouden eeuw'

Die koning is ook maar een mens

waar heel wat op valt aan te merken.

De bijbel praat de koningen niet naar de mond.

 

Geen mooie geschiedenis

Wel één die niet heel uitzonderlijk is.

Het lijkt wel dat mensen die veel macht hebben

nogal gemakkelijk een scheve schaats rijden.

We kennen de voorbeelden uit onze eigen tijd


Trump en Stormy Daniels
Tv sterren veel te opdringering,
muzikanten ver over de grens


En elke keer als zulke verhalen het nieuws halen

reageren we verontwaardigd: wat een smeerlapperij!

En kunnen we ons gelijk superieur voelen,

beter dan de sterren en machthebbers

 

Maar de bijbel is geen krant, geen roddelblad

Niet om de sensatie en opwinding

worden deze dingen verteld.

En al helemaal niet om jezelf beter te voelen

Want dat zijn we niet: u niet en ik niet.

Misschien lukt ons nog wel

om elkaar trouw te zijn, zonder overspel en leugens

Maar wat als je als David bent

met zoveel macht en rijkdom?

Getrouwd met een vrouw die je niet bijzonder gelukkig maakt?

En je verveelt je een beetje

En de gelegenheid doet zich voor

Zou je dan niet bij jezelf zeggen:

vooruit, een avontuurtje, moet kunnen

niemand hoeft er last van te hebben

 

En wat als je Batseba bent

beeldschoon

je man altijd maar van huis

en jij ambitieus:

en je droomt van het paleis, van de troon

en van je kinderen: die prinsen en prinsessen moeten worden?

Zou je dan niet jezelf in de kijker spelen?

Je kans grijpen?

 

Daar kunnen we ons toch iets bij voorstellen?

Zo gek is dat toch niet?

T is dat we niet in de gelegenheid zijn, maar anders?

Sta je voor jezelf in? Ken je jezelf zo goed dan?






B      We kunnen er maar al te goed inkomen

Maar hoe begrijpelijk ook:

t is wel verkeerd wat David en Batseba doen.

Het begint ermee dat David thuis is

Al dat vechten, dat heeft hij wel een beetje gehad

Ze kunnen het wel zonder hem af.

Hij verveelt zich...zoekt een nieuwe uitdaging

en wie zoekt zal vinden: een avontuurtje in zijn geval

Zijn oog valt op de buurvrouw.

En hij laat haar halen...

en zij wil ook wel:

je krijgt niet de indruk dat zij erg tegenspartelt.

 

Dit is de eerste zonde:

Niet dat David meerdere vrouwen heeft

maar dat hij niet kan afblijven van Batseba

die de vrouw is van een ander, van Uria.

David breekt de echt, breekt het huwelijk van Uria

En Batseba doet hetzelfde door haar man ontrouw te zijn

 

En als dan blijkt dat ze zwanger is

begint het hoofdstuk list en bedrog.

gespeeld vriendelijk

gespeelde waardering

allemaal leugenachtigheid

David probeert Uria te manipuleren

Zodat het zou lijken dat het kind van Batseba

zijn eigen kind is

Maar Uria wil niet de nacht doorbrengen met zijn vrouw

terwijl zijn soldaten in het kamp zijn en vechten moeten.

Dit is de tweede zonde: onbetrouwbaar zijn in je woord

Gij zult geen vals getuigenis spreken tegen uw naaste

 

En als dat plan mislukt

laat David Uria op een gevaarlijke plek opstellen

zodat hij omkomt in de oorlog.

Gij zult niet doodslaan... dat gebod wordt ook overtreden

 

Zonde is erg

En David en wij weten dat, voelen dat

En daarom proberen we die verborgen te houden.

We schamen ons,

zijn bang voor wat de mensen zullen zeggen

bang voor straf

Daardoor gaat het van kwaad tot erger.

 

Dat is wel iets om even goed te zien:

een zonde staat nooit op zichzelf

er komt van alles achter weg

met drank op achter het stuur > ongelukken > leugens

afgunst, jaloezie > diefstal

overspel > woede > geweld

 

Zonde is als een lawine:

ergens hoog in de bergen breekt een pak sneeuw los

en steeds meer neemt het mee

en alles gaat eraan onderweg

bomen, akkers, mensen en huizen

een spoor van vernieling.





C Hoe kon het toch zo bij David uit de hand lopen?

Verveling speelt een rol

behoefte aan een nieuwe uitdaging:

nogal wat mannen in de midlife crisis krijgen daar last van

opeens moet alles anders:

een andere baan, een andere vrouw, een motor, een boot

 

En vast speelt ook mee

dat iedereen zo'n mooie vrouw als Batseba wil hebben

dat hij haar begeert

wij apen elkaar na:

omdat iedereen naar het buitenland op vakantie gaat, wil ik dat ook

omdat al mijn vriendinnen die knappe vent willen, versier ik hem

Maar eigenlijk? Eigenlijk interesseert hij mij niet.

 

En vast speelt ook mee dat het niet mag

De vrouw van een ander, daar blijf je van af

Maar juist wat verboden is, prikkelt en daagt uit

je mag niet te hard rijden

je mag niet te veel drinken

je mag nog geen vuurwerk afsteken

en omdat het niet mag, zoeken we de grenzen op

en nog leuker is het om er over heen te gaan.

De wet prikkelt tot zonde (Rom 7)

 

Dat zijn allemaal prikkels, impulsen, verleidingen om ons heen.

Op zich zijn die niet verkeerd.

Wat is er mis met een mooie vrouw, een knappe man?

En het is ook niet verkeerd om dat te zien.

maar dan : maar hoe gaat het dan verder?

hoe ga je daarmee om?

waarom gaat het bij David zo verschrikkelijk mis?

 

Het antwoord vinden we in het verhaal:

U moet eens letten op woordjes als liet sturen, liet komen, zenden

In het Hebreeuws allemaal hetzelfde woord:

sjalach, wel 11 x staat er dat David liet komen, liet sturen.

Hij hoeft maar met zijn vingers te knippen en het gebeurt.

Hij is koning...maar het is hem in zijn hoofd geslagen

Hij is de de grote koning vergeten

Is zelf heer en meester...doet wat hij wil

en wie zal er wat van zeggen?

 

De omgeving kan verleidelijk zijn...

maar als het mis gaat

kan ik niet de midlife crisis de schuld geven

of die man, of die vrouw die zo betoverend mooi was

als het mis gaat

is het omdat omdat ik mijzelf op de troon zet

en van God en zijn gebod niet meer wil weten.

als het mis gaat

is het omdat ik een regeltje bedenk

waarmee ik wil rechtpraten wat krom is

zij wil ook graag...t blijft bij die ene keer...t betekent niets

ik doe er toch niemand kwaad mee?

Mijn regeltjes ipv Gods aanwijzingen

Mijn wil ipv Gods wil

Mijn koninkrijk ipv het koninkrijk der hemelen




D En God?

De Koning in het verborgene

Hij laat dit allemaal gebeuren.

Het gaat van kwaad tot erger

overspel...leugens...Uria gedood.

De dingen moeten hun beloop hebben.

God grijpt niet in.

Hoe erg Hij het ook vindt

wat David doet en laat doen

Hij komt niet tussenbeide.

Hij laat het allemaal gebeuren.

 

Om die reden zeggen veel mensen

hun geloof in God op.

Want een God die zulke dingen laat gebeuren...

die overspel en gelieg en moord

die teveel drinken en te hard rijden en verkeersongelukken

die onderdrukking en oorlog maar laat gebeuren

die God? daar bedank ik voor.

 

Maar wat lost dat op?

Daar wordt het niets anders van

De werkelijkheid blijft hetzelfde

Lawines van zonde blijven komen

ook als je niet meer in God gelooft

 

U en jij en ik –

of je het nu leuk vindt of niet:

op ons rust een enorme verantwoordelijkheid

Deze wereld is wat wijzelf ervan maken

leugens en moord

begeerte en overspel

geweld en onderdrukking

dat is wat wij elkaar aan doen

het is ónze geschiedenis.

 

Zo is het nu eenmaal gemaakt

Zo zit de wereld in elkaar

Zo zijn wij mensen:

u en ik, wij hebben de keus

wij kunnen haten of liefhebben

wij kunnen vergelden of vergeven

wij kunnen heersen of dienen

 

En hoe wij kiezen?

God wijst de richting.

Mozes en de profeten zeggen het antwoord voor

Gij zult niet liegen, niet moorden, niet begeren

Maar als wij die raad in de wind slaan

houdt Hij ons niet tegen

Zo wil hij niet onze Vader in de hemelen zijn

 

En zouden we nog wel mensen zijn

vrij om te kiezen

verantwoordelijk voor de gevolgen

als God voortdurend tussenbeide kwam?

Hij behandelt ons niet als kleine kinderen

Hij neemt ons voluit serieus.

Dat geeft ons leven een laatste ernst.





E En ondertussen doet God

wat Hij kan om de schade te beperken.

Maar wel op de manier die bij hem past

Zonder uit de rol te vallen die hij zichzelf heeft opgelegd:

Hij beperkt zichzelf:

Hij wil een Koning zijn die uit vrije wil, uit liefde gediend

en gehoorzaamd wordt

Hij kan niet met macht en geweld tussen beide komen

zonder zichzelf ontrouw te worden.

 

Maar hoe dan?

Want er moet wel iets gebeuren!

Want Uria dood, Batseba getrouwd...

David lijkt er mee weg te komen.

De brutalen hebben de halve wereld

Zo lijkt het in onze ogen.

Maar zo IS het niet

Want God is niet dat vage iets

waar wij hem voor houden als wij zeggen

`ik geloof wel dat er iets is, een god of zo´

een soort kracht die al wat is laat bestaan

en alles wat gebeurt maar geworden.

Hij is persoon-achtig

En alles wat tegen zijn heilige wil ingaat

dat raakt hem in zijn hart

En dit van David? dat is verkeerd, grondig verkeerd.


David kan wel denken dat hij het slim geregeld heeft

en met een knip in de vingers

kan blijven zenden, sturen, laten brengen, laten halen

Maar dan heeft hij met God niet gerekend

De HERE zond Natan tot David, staat er. HALT

Dan heeft David niets meer te zenden en te sturen.

De profeet is van alles op de hoogte.

Hij zal David een spiegel voorhouden

en hem tot inkeer brengen.

 

Een stem, een appèl

daar blijven wij mens bij:

daar blijft onze vrijheid om te kiezen

dat laat onze verantwoordelijkheid in tact

Een woord, een appèl

daar blijft God Koning bij

zoals Hij dat wil zijn...

een die liefde en trouw niet afdwingt,

maar oproept: om in vrijheid te dienen

 

Kennen wij dat appèl van God?

Zijn stem komt tot ons door de verhalen van de bijbel

Hij klinkt in ons hart en geweten

Hij spreekt als je naaste een appèl op je doet

 

Alle keren roept hij ons terug uit het zelf koning zijn

en willen zenden en sturen en heersen

alle keren breekt hij ons open naar elkaar

om te dienen, om te vergeven, om lief te hebben

En waar wij horen en doen

daar stopt de lawine van zonde

die op den duur alles verwoest.





F    Wij weten hoe het verder gaat:
Natan ontmaskert David

David gaat door de grond.

Hij schaamt zich om zijn zonden

Voelt zich ver van God

Mist de vriendschap van de Allerhoogste

Mist de laatste geborgenheid in het leven.

 

En dan strijkt God met de hand over zijn hart

Schenkt David weer zijn nabijheid, zijn vriendschap

Een nieuwe kans voor David: vergeving.

 

David was groot in zijn zonde

maar niet te groot om zich klein te maken voor God

 

Daarom staat deze smerige geschiedenis in de bijbel.

Niet om onze verontwaardigd te maken

niet om ons superieur te voelen

Want wij zitten echt niet anders in elkaar

Het lukt geen mens om niet te zondigen

 

Maar omdat wij allemaal

in die lawine van zonde mee rollen

daarom moeten wij weten

dat het ook anders kan.

Daarom vertelt de bijbel deze dingen.

En dat het nooit te laat is

om tot inkeer te komen

om je klein te maken

om op vergeving te hopen

om God op zijn liefde aan te spreken.

 

Want zo is onze God

dat vertelt die geschiedenis van David.

En beter nog leren we het van

die verre zoon van David

Jezus

Alles neemt hij voor lief

om ons met God te verbinden

En zo geeft hij ons aan elkaar

broeders en zusters

mensen van vrede.

 

AMEN

terug