Geloof, hoop en liefde

Heer
Toen rond 250 vC het Oude Testament voor de Joden in de Diaspora in het Grieks werd vertaald, was de vraag hoe Jahweh/Adonai vertaald moest worden. Men koos er in bijna alle gevallen voor om dat met Kurios te doen, dat betekent net als Adonai heer, meester, heerser.
Nog weer later wordt het Hebreeuwse Oude Testament in het Nederlands vertaald. Toen had men de naam Jahweh gewoon met Jahweh kunnen weergeven. Men koos er echter voor om die volgens de traditie weer te geven met Heer. Ik vind dat jammer, want Heer klinkt naar een baas en gezag en dat is toch wat anders dan de naam Jahweh, die zo veelbelovend klinkt. Trouwens waarom zouden we de naam van God niet gebruiken om Hem aan te roepen, te prijzen, te klagen, te danken? Daar is een naam toch voor bedoeld? Het derde gebod verbiedt niet het gebruik, maar het misbruik van die naam.

HEER of heer (OT)
Heer, Adonai en Kurios kunnen echter ook op belangrijke mensen slaan: een baas of meester. Hoe weet je nu of heer slaat op God of op een belangrijk mens?
Zie je in het Oude Testament HEER (NBV-21) of HERE (NBG 1951) of HEERE (StatenVertaling 1637) staan – dus met één of meer hoofdletters – dan is dat altijd een weergave van Jahweh.
De uitdrukking ‘HEER onze Heer’ (in de NBV) is vertaling van het Hebreeuwse ‘Jahweh onze Adonai.’ (bv Ps 8: 2, 10)
Een hoge persoon staat altijd in kleine letters, behalve aan het begin van een zin.

Heer of heer (NT)
In het Nieuwe Testament komt de titel Kurios vaak voor. Het is een heel gebruikelijk woord en betekent heer des huizes of de baas van een knecht. Je kunt er een man mee aanspreken: meneer. Het kan echter ook nog steeds slaan op belangrijke figuren als koningen en keizers. En net als voorheen kan het op God wijzen.
Wanneer kurios als titel voor Jezus wordt gebruikt moeten we dus van geval tot geval interpreteren hoe dat bedoeld is. Soms is daar niet meer mee gezegd dan een beleefde aanspreektitel ‘meneer’ zoals in Joh 4: 11. Dan staat er in het Nederlands heer. Een andere keer gaat het om een hogere functie bv Mat 15: 22-27. In de vertaling staat dan Heer (1 hoofdletter).
Wanneer Jahweh/Adonai doorklinkt in kurios, staat er ook Heer (1 hoofdletter). Het zijn de teksten die Jezus in nauw verband brengen met de God van Israel. (Rom 10: 9; 1 Kor 12:3; Filip 2: 6-11; 1 Kor 8: 6).

Tenslotte
Wij gebruiken het woordje kurios nog als wij bidden ‘Kyrië-Eleison’. ‘Heer, ontferm U’ betekent dat.
Ons woord kerk komt van kuriakè en betekent 'wat-van-de-kurios-is'.

* Vanwege het derde gebod om de Naam van de Here, uw God niet ijdel te gebruiken.
Om dezelfde reden spreken gelovige mensen soms liever van NAAM, of EEUWIGE, of schrijven ze G’d.

Jahweh, JeHoVa, Kurios en Heer Jahweh, JeHoVa, Kurios en Heer Jhwh De naam van Israels God is Jahweh en betekent 'Ik ben Ik' en 'Ik zal er zijn'. (wat dat inhoudt: zie Ex 3: 7 - 14) Nu is het zo, dat in het oorspronkelijke Hebreeuws van de Joodse bijbel de klinkers niet werden geschreven. Ipv Jahweh stond er dus JHWH. Maar omdat de gelovige Jood uit eerbied de naam Jahweh liever niet uitspreekt, zei men overal waar JHWH stond Adonai. Dat betekent heer of mijn heer. Later werden er wel klinkers aan de tekst van het Oude Testament toegevoegd. Bij de medeklinkers van de naam JHWH zette men de klinkers van Adonai. Zo kwam er JaHoWa te staan. Daardoor kon je je als voorlezer eigenlijk niet meer vergissen en per ongeluk Jahweh zeggen. JaHoWa zei je ook niet, want dat is geen woord. De uitspraak was en bleef dus ‘Adonai’ overal waar JeHoWa staat. Zo is het tot op vandaag in de synagoge. Dat Jehova-getuigen toch de naam Jehova voor God gebruiken, berust dus op een vergissing. Heer* Toen rond 250 vC het Oude Testament voor de Joden in de Diaspora in het Grieks werd vertaald, was de vraag hoe Jahweh/Adonai vertaald moest worden. Men koos er in bijna alle gevallen voor om dat met Kurios te doen, dat betekent net als Adonai heer, meester, heerser. Nog weer later wordt het Hebreeuwse Oude Testament in het Nederlands vertaald. Toen had men de naam Jahweh gewoon met Jahweh kunnen weergeven. Men koos er echter voor om die volgens de traditie weer te geven met Heer. Ik vind dat jammer, want Heer klinkt naar een baas en gezag en dat is toch wat anders dan de naam Jahweh, die zo veelbelovend klinkt. Trouwens waarom zouden we de naam van God niet gebruiken om Hem aan te roepen, te prijzen, te klagen, te danken? Daar is een naam toch voor bedoeld? Het derde gebod verbiedt niet het gebruik, maar het misbruik van die naam. HEER of heer (OT) Heer, Adonai en Kurios kunnen echter ook op belangrijke mensen slaan: een baas of meester. Hoe weet je nu of heer slaat op God of op een belangrijk mens? Zie je in het Oude Testament HEER (NBV-21) of HERE (NBG 1951) of HEERE (StatenVertaling 1637) staan – dus met één of meer hoofdletters – dan is dat altijd een weergave van Jahweh. De uitdrukking ‘HEER onze Heer’ (in de NBV) is vertaling van het Hebreeuwse ‘Jahweh onze Adonai.’ (bv Ps 8: 2, 10) Een hoge persoon staat altijd in kleine letters, behalve aan het begin van een zin. Heer of heer (NT) In het Nieuwe Testament komt de titel Kurios vaak voor. Het is een heel gebruikelijk woord en betekent heer des huizes of de baas van een knecht. Je kunt er een man mee aanspreken: meneer. Het kan echter ook nog steeds slaan op belangrijke figuren als koningen en keizers. En net als voorheen kan het op God wijzen. Wanneer kurios als titel voor Jezus wordt gebruikt moeten we dus van geval tot geval interpreteren hoe dat bedoeld is. Soms is daar niet meer mee gezegd dan een beleefde aanspreektitel ‘meneer’ zoals in Joh 4: 11. Dan staat er in het Nederlands heer. Een andere keer gaat het om een hogere functie bv Mat 15: 22-27. In de vertaling staat dan Heer (1 hoofdletter). Wanneer Jahweh/Adonai doorklinkt in kurios, staat er ook Heer (1 hoofdletter). Het zijn de teksten die Jezus in nauw verband brengen met de God van Israel. (Rom 10: 9; 1 Kor 12:3; Filip 2: 6-11; 1 Kor 8: 6). Tenslotte Wij gebruiken het woordje kurios nog als wij bidden ‘Kyrië-Eleison’. ‘Heer, ontferm U’ betekent dat. Ons woord kerk komt van kuriakè en betekent 'wat-van-de-kurios-is'. * Vanwege het derde gebod om de Naam van de Here, uw God niet ijdel te gebruiken. Om dezelfde reden spreken gelovige mensen soms liever van NAAM, of EEUWIGE, of schrijven ze G’d.
terug