Hnd 16: 9 Hnd 16: 9
A       groet
Wat denkt u:
Zullen uw en mijn kinderen het later beter hebben dan wij nu?

Nee, zeggen de meeste Nederlandes
We zijn bezorg en onzeker...


En we waren rond de eeuwwisseling zo optimistisch:
De koude oorlog was voorbij
De Euro werd ingevoerd
De economie zat in de lift
Reizen werd gemakkelijker: geen grenzen meer


Toen zeiden we:
onze kinderen krijgen het beter dan wij
De welvaart zou alleen maar groeien
en de vrijheid om jezelf te zijn : LHBTI enz
en nooit meer oorlog
en de rest van de wereld kon een voorbeeld aan Europa nemen.


Maar de stemming is omgeslagen
Geert Mak schreef er 2019 een boek over: 'Grote Verwachtingen'
En waarom onze dromen niet zijn uitgekomen:
Door terrorrisme: twin towers
Door financieel wanbeheer: bankencrisis. En nog veel meer.
En eigenlijk is zijn boek niet af.
Als het nog eens herdrukt wordt
kan hij er nieuwe hoofdstukken aan toevoegen
over corona, over oorlog in Oekraïne, over inflatie


Wat is Europa?
Wat houdt die westerse beschaving van ons in?
Wat zijn onze waarden en normen?
En waar komen die vandaan?


Een hele belangrijke bron voor onze cultuur is het christendom
Hoe wij denken en voelen heeft alles te maken
met de bijbel, de kerk, het christelijk geloof.


Vandaag hoorden we hoe het allemaal begon:
Paulus die de oversteek maakt:
van klein Azië naar Europa, naar een stadje in Griekenland: Filippi,
Daar begint de kerkgeschiedenis van Europa
een zakenvrouw Lydia is de eerste die tot geloof komt
Haar modezaak is de eerste kerk in Europa: 48 na Christus.
Op kousenvoeten landt het evangelie in Europa
Door een achterdeurtje glipt het naar binnen.


B        Waarom eigenlijk?
Waarom moest het evangelie ook naar Lydia en naar ons?
Ik bedoel: zo slecht had ze het toch niet?
Filippi was een Romeinse kolonie
Er was vrede, er was orde en gezag…
En het was er redelijk welvarend:
Lydia had een eigen zaak met personeel
Zo te zien mist er eigenlijk niets…


Ja, maar – zegt u - het geloof, dat missen ze.
God kennen ze daar niet…


Nou dat is toch niet helemaal waar:
Lydia deed best ergens aan. En meer dan we denken.


Tegenwoordig vinden we het al heel wat
als iemand zegt: ik geloof wel dat er iets is, een god of zo.
Zo iemand kan nog net geen dominee worden.
Maar hij is toch al een mooi eind op weg.


Maar Lydia is geen aanhanger van het iets-isme
Ze is een god-vrezende vrouw staat er.


Zo worden in de bijbel de mensen genoemd
die niet door geboorte bij het Joodse volk horen
maar die ondertussen wel belangstelling hadden
voor de ene, unieke God van Israel.
De vele goden van het heidendom zijn voor hen niet geloofwaardig meer:
Er kan er toch maar één de grootste zijn?

Zo iemand is Lydia : godvrezend, een vrouw die geboeid was
door de Joodse godsdienst met zijn hoge waarden en normen.


Op de sabbat komen ze samen: zij en andere belangstellenden
Om te bidden, samen te zingen…
samen te bespreken wat de Joodse bijbel betekent
al die regels: hoe moet je die toepassen?
Bij de rivier: want daar heb je stromend, levend water.
Daar kun je jezelf in onderdompelen
om zonde en wat onrein is van je af te spoelen
Om weer voor God aanvaardbaar te zijn.


Lydia is eigenlijk heel gelovig…
Het betekent echt wat voor haar.
En toch stuurt de heilige Geest Paulus naar haar toe.
Waarom…wat ontbreekt er nog?


C       Wat ontbreekt er nog…
Laten we het aan Lydia zelf maar vragen:
Vertel eens, wat mis je nog?


Ik wat missen, hoe bedoel je?
Er is vrede in het land…m’n zaak loopt als een trein
ik geloof...ben er serieus mee bezig
ik zit gewoon lekker in m’n vel.
Ik zou niet weten wat ik mis. Is er nog meer dan?


Da’s raar: dat je van jezelf niet weet dat je iets mist.
Het doet me denken aan meneer de Groot
die bij een dokter komt: hoofdpijn…
De dokter onderzoekt hem: een afwijking - in zijn oren
Vraagt de dokter: heb je misschien een piep in je oren?
Ja, zegt meneer de Groot
Vraagt de dokter: hoe lang is dat al zo?
Dat gepiep heb ik altijd al, zegt de man:
Dokter: maar waarom ben je dan niet eerder gekomen?
de Groot: maar dat is toch normaal, dat heeft iedereen toch?
Hij wist niet beter.


Toen de dokter z’n oren had door gespoten
was de hoofdpijn en ook het gepiep voorbij
Ach, dokter, was ik maar eerder gekomen!


Soms weet je van jezelf niet dat je van alles mankeert
en dat het ook anders kan
Dat is ook zo met het evangelie van Jezus Christus
Daar vraag je uit jezelf niet naar.
Waarom zou je? Je hebt het toch goed?
Maar ondertussen weet je niet wat je mist.


Zo is het ook met Lydia.
Zij gaat niet op zoek naar God
Ze kent hem al goed genoeg, denkt ze.
Maar God denkt daar heel anders over.
Hij wil op nog een andere manier
gekend en gediend worden dan Lydia doet
Ook anders dan wij doen als we in het ïets-isme blijven steken.
inniger, hartelijker, vertrouwder.


En daarom gaat God op zoek naar Lydia en naar ons
om ons nieuw zicht te geven op God en op ons zelf
Dan stuurt de heilige geest Paulus ook naar Europa toe.


D      Als Lydia het ons niet zeggen kan wat ze mist
Als wij het van onszelf niet weten, wat er aan mankeert
Laten we het dan maar aan Paulus vragen:
wat wil je toch brengen aan Lydia en aan ons
We hebben niets meer te wensen.


En dan komt Paulus te spreken over de Here Jezus
Hoe hij naar mensen omziet met de liefde van God
en geneest en dient en vergeeft
Hij maakt het beste in hen wakker maakt:
geloof en hoop en liefde
Zelfs kruis en graf konden daarvan niet afbrengen:
de liefde van God dreef hem.
En daarna was het Pasen geworden:
De liefde van God is door niets te doven!
En toen kwam Pinksteren
de Geest van Jezus gaat door
mensen in liefde te verbinden met God en met elkaar.


Dat is zoveel mooier, zoveel rijker
dan elke week naar de rivier gaan voor de rituele wassing
Dit is een leven met dezelfde ene God, en net zo serieus
Maar de basis is een andere
niet de wet, niet de reinheid, niet de buitenkant

maar vertrouwen:
het geloof dat er in het verborgene een hart voor je klopt
Dat je God als een Vader in de hemel hebt
die jou - zijn kind - nooit uit het oog verlies
in wiens hand heel je leven ligt.


In Lydia wordt de vreugde van het geloof geboren
De Geest van God, van Jezus, de heilige Geest
opent haar hart
En op hetzelfde moment ziet ze
waar het op aan komt in het leven:
Liefhebben - God en de mensen om je heen


En dan komt het ook direct in haar op gang.
De liefde wordt werkzaam:
zij laat zich dopen met haar hele huis:
man, kinderen, knechten, slaven
ze betrekt hen er allemaal bij…
ook zij moeten er van horen
En gastvrij neemt ze Paulus en Silas en Lucas op in haar huis.
Want geloof bewerkt verandering.


E      Wat is Europa? Vraag van het begin
Als het erop aankomt is het die man in Paulus’ droom
Steek over en help ons. Wijs ons de weg.


Na 20 eeuwen christendom hoor ik die man nog roepen:
Help ons: we mogen alles zeggen
maar we helpen nepnieuws de wereld in
en geloven de gekste complottheorieën
Leer ons weer: Gij zult niet liegen


Help ons: we kunnen alles kopen
maar halverwege het jaar
consumeerden we al meer dan de wereld in een jaar voortbrengt
Leer ons weer: Geef ons heden ons brood voor de dag


Help ons: we rijden en vliegen de wereld over
maar de zomers worden heter en droger
de zeeën komen omhoog
Leer ons weer: uw schepping te beheren, te bewaren


Help ons: we hebben werk zo strak gepland
dat er zelfs in de zorg geen tijd meer is
voor even echt aandacht voor elkaar
Leer ons weer: het omzien naar elkaar


Dat is Europa, deze vraag: kom over en help ons.


Daarom is het evangelie deze kant op gekomen
En Lydia heeft het begrepen
en liet zich veranderen.
En wat zijn er na haar veel mensen geweest
- de grote heiligen van naam
- en ontelbare gewone mensen.
Allen die hun hart voor God openden
en zijn liefde doorgeven aan anderen
in woorden van troost en hoop
in het delen van brood met de armen
in de zorg voor zieken en gehandicapten.


Zonder deze bezieling is Europa
niet meer dan een bak vol welvaart om in te graaien,
Zonder deze bezieling is Europa binnenkort een uitgewoond huis
En als we niet oppassen een groot slagveld.


Meer dan ooit zijn er mensen nodig
mensen die laten zien dat het anders kan.
dat er wel hoop, wel toekomst is
Bij de geboden van de bijbel
Met de hulp van zijn Geest.
AMEN

 
terug