|
Ps 1
Ps 1
Twee wegen: de ene met toekomst, de andere die op niets uitloopt. Het lijken wel 2 verschillende werelden: de mensen die het goed doen en die fout zijn de rechtvaardigen, de wettelozen heel zwart wit: 2 werelden de rechtvaardig heeft toekomst hij zal tot bloei komen, vruchtdragen
En de onrechtvaardigen? hun leven zal op niets uitlopen die zijn als kaf: U weet wel dat zijn die kleine dorre velletjes die om de tarwekorrel heen zitten die wil je niet in je meel, je brood hebben Daarom wordt het graan gedorst de vliesjes gaan van de graankorrel af en dan wordt het omhoog gegooid en de wind waait het kaf weg zodat je het graan overhoudt
Zegen voor de rechtvaardige: vrucht zal hij dragen Vloek voor de wetteloze: als kaf zal hij verdwijnen. spoorloos. Heel zwart wit... alsof er niets tussen zit, alsof er geen grijstinten zijn. Die zijn er natuurlijk wel: de meeste mensen niet super wetteloos... en ook niet uitgesproken rechtvaardig Mensen die gewoon netjes leven, eerlijk hun werk doen af en toe op vakantie gaan: u, jij en ik, onze vrienden, buren
Of zou het zijn dat de dichter juist die groep juist ons wil waarschuwen: jullie, ergens tussen wetteloos en rechtvaardig in jullie nog zo onbeslist nog zo onopvallend als christenen nog zo weinig anders dan je omgeving. Doe wat meer Bergrede in je leven Doe eens anders, meer dan het gewone
Wees duidelijk, maak een keus Kies toch wat voor mens je wilt zijn en waar je van leeft, wat je inspiratie is kies voor het goede < > en tegen het kwade.
Want uitstellen, niet kiezen voor het goede dat is ook een keus: je laat de deur naar de wetteloosheid open staan je neemt er geen duidelijk afstand van. Dat gaat vroeg of laat verkeerd.
B In de jaren dertig in Duitsland waren er veel mensen die niet een duidelijke keus maakten tegen het fascisme en de jodenhaat Keurige mensen, waren blij dat ze weer werk hadden Zrgden goed voor hun gezinnen Zouden geen vlieg kwaad doen. En Hitler, ach dat zal wel een beetje loslopen Hij zorgt in elk geval wel voor werk en welvaart
En ze hoorden eens een toespraak op de radio En ze proefden eens de sfeer in een stadion bespraken Hitlers ideeën op het werk En op het laatst wilden ze niet anders meer: Jonge mensen stonden vooraan om in het leger te gaan Keurige huisvaders werkten als bewakers van de vernietigingskampen Dominees preekten in de kerk dat Jezus een Ariër was
Het ging precies zoals het in de psalm gaat eerst liepen ze een tijdje mee op met de goddelozen (uit nieuwsgierigheid) toen bleven ze er bij stil staan (ze begonnen het serieus te nemen) op het laatst zaten ze er bij aan tafel (ze voelen zich er thui) Toen hoorden ze er helemaal bij: de mensen die niet een duidelijke keus gemaakt hadden de mensen die dachten dat het wel een beetje mee zou vallen
Lopen, staan, zitten: Het ging van kwaad tot erger Wie met pek omgaat, wordt ermee besmeurd
Er zijn mensen met wie je je beter niet kunt inlaten:
Hoe werd die jongen drugscourier? Hoe kwam dat meisje in de prostitutie? Hoe raakte je collega verslaafd aan gokken? Hoe werd die aardige buurman op een dag een terrorrist? ze lieten zich in met foute mensen
En als u denkt: dat zal mij niet overkomen.. wat dacht u van vooroordelen over vluchtelingen achterdocht over de overheid en complotten de struisvogelgeluiden dat er geen klimaatprobleem is of de stem van het ongeloof: God is een verzinsel. Het zijn geluiden waar je niet om heen kunt, radio, tv, krant, op straat: overal kun je het horen
Kunnen we ons daar voor afsluiten? Of gaan we het geleidelijk aan serieus nemen, overwegen raken we er op den duur mee besmet? Hebben wij gekozen voor het goede Weten u en ik waar het op aankomt in het leven? Welk geluid we versterken, wat we tegenspreken?
Want niemand wil het verkeerde. Niemand wil in de prostitutie terecht komen, Niemand wil verslaafd raken aan drugs, aan gokken, Iedereen vindt racisme fout en doemdenken ongezond En toch steekt het de kop op Toch gaan steeds meer mensen er in mee. Extreem rechts trekt steeds meer kiezers
Wat verboden is en wat fout is, juist dat fascineert: – dat zoek je op in de krant – daar kijk je naar op tv – daar praat je over met anderen Die ene boom waar Adam niet van eten mocht,... juist van die kon hij niet afblijven
Adam, zijn naam betekent: mens, mensheid Zo zitten u en ik in elkaar Wat God verboden heeft, trekt ons aan. – de wereld drank en drugs en porno: zo opwindend – eneigen volk eerst...ergens klinkt het toch wel redelijk – zou er wel een God zijn die dat ontraden heeft? – zal ik niet gewoon zelf uitmaken wat goed, wat fout is?
We hebben allemaal wel een zwakke plek die ons vatbaar maakt voor het kwaad: – misschien een liefdeloze opvoeding in onze jeugd – een traumatische ervaring op school of werk – misschien een ongezonde gehechtheid aan geld en bezit – een ziekelijke zucht naar status – misschien karakterfouten : kortzichtigheid, ongeduld. - moeilijke omstandigheden: geen werk, een slechte buurt
Zwakke plekken maken dat voor Adam, voor ons die verboden vrucht zo aantrekkelijk is. en het kwaad vat op ons krijgt. Nee, natuurlijk willen we niet het verkeerde Maar we staan er voor open, Het krijgt vat op ons, En het gaat met ons op de loop.
Zeg niet dat dat overdreven is: Het gebeurde zelfs met een heel land een volk van cultuur en ontwikkeling een volk dat Bach en Beethoven, schrijvers en geleerden had voortgebacht, liet zich gek maken door Hitler.
Met ontwikkeling en cultuur, met scholen, musea, concertzalen houd je het kwaad niet buiten de deur. Daar is nog iets heel anders voor nodig.
Op wie krijgt het kwade geen vat? De mens die vreugde vindt in de wet van de Heer en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht
Dat klinkt behoorlijk saai en duf en dor Aldoor met je neus in de bijbel? Is dat de bedoeling? Maar als we eens aan Jezus dachten? Wat was hij goed thuis in de bijbel! Saai en duf? Hij niet Zijn gelijkenissen zijn verrassend tot op vandaag
Dor? Hij niet wat heeft hij een mensen geholpen genezen van ziekte, gehaald uit hun isolement op hun nummer gezet als het nodig was
Zijn geheim? Hij leest de bijbel met vreugde het zijn voor hem geen dorre teksten Hij hoort hoe de liefde en trouw van God doorklinken in de verhalen van Abraham, Izaak en Jakob Hij weet hoe de tien geboden voortkomen uit het hart van zijn Vader Verfrissend zoals hij ze uitlegt in de bergrede
Dat maakt hem tot die goede mens op wie het kwaad totaal geen vat krijgt Hij is als een boom geplant aan stromend water geworteld in God staat hij vast, wordt hij gevoed.
Alle groten in het geloof voedden zich met de bijbel Bonhoeffer bv. leest dagelijks in de bijbel, overweegt de woorden in zijn hart, laat het op zich in werken en merkt hoe de heilige geest het uitbroedde tot het woord van de levende God Toen wist hij genoeg: wat de nazies willen is zo fout als maar kan.
En als u en ik geen meelopers willen worden op tv en in de krant en overal gezegd en geappt wordt bij wat er van beneden komt. Dan moeten we ons hart en geweten afstemmen, dag en nacht, keer op keer op wat van boven komt: het woord van God. Een met vreugde begroeten de aanwijzingen die hij ons geeft. die zijn waar en goed
Vatbaar voor het goede, gelukkig En dus ook vatbaar voor het kwade, helaas
U en ik moeten een keus maken wie zijn onze voorbeeldfiguren? wie levert ons de waarden en normen? wie leert ons waar het op aankomt in het leven?
We kunnen meelopen met de wettelozen mee gaan doen met het doemdenken, de complot-theorieën, het ongeloof, Helemaal thuis raken in de enge wereld van vooroordelen en vreemdelingenhaat
Hoor de waarschuwing: de weg van wettelozen loopt dood Zij vinden geen toekomst God zal niet toelaten dat hun werk beklijft: Wat is er nog over van het rijk van Hitler? Niemand nog die zijn kind Adolf noemt! Het verwaait als kaf in de wind.
Waarom zouden we niet meelopen met de Rechtvaardige? Met Jezus, net als de discipelen hem volgen En met hem mee doen in zijn toewijding aan God in zijn zorg voor de naaste Zoveel mooier, zoveel rijker zijn leven.
Voelen we dat niet aan als veel beter? Ook al weten we dat het veel van ons vraagt dienen en delen, meer dan het gewone Ook al doet het wel eens zeer: de andere wang toekeren Ook al lijkt het op het dragen van een kruis Maar is dat niet waar het eigenlijk om gaat?
Hoor van de zegen die daarbij hoort: Alles wat hij doet komt tot bloei
Nee, niet alles wat je voor jezelf doet Maar alles wat je uit liefde doet voor God en voor de mensen elk vriendelijk woord, elke arm om de schouder elk brood gedeeld telt mee Het zal zijn uitwerking niet missen Het zal tot bloei komen en vruchtdragen
Wanneer? Misschien al in dit leven misschien ook niet: Bonhoeffer heeft de bevrijding niet meer meegemaakt. Maar ooit, ooit vindt het zijn bekroning in het rijk van God daar zorgt Hij zelf voor. AMEN | ||
| terug | ||